Pępek noworodka – jak go pielęgnować?

Pępek noworodka jest jedną z pierwszych kwestii, które martwią nowe mamy. Często nie maja wiedzy i boją się pielęgnacji pępka.

Po urodzeniu się maleństwa najczęściej położone jest ono na brzuchu matki, oczywiście za jej zgodą.

Czasami zdarza się, że matki nie chcą, aby położna położyła dziecko na ich brzuchu, niezależnie od tego, czy wcześniej ukończyły kurs szkoły rodzenia, czy też nie. Wtedy najczęściej rolę matki przejmuje uczestniczący w porodzie mąż. Jednak są to jednak skrajne przypadki.

Prawie zawsze kobieta całuje maleństwo, przytula je do siebie, nie patrząc, że jest w mazi płodowej, czy ma na skórze resztki krwi.

Już na sali porodowej widać harmonię między matką a jej nowonarodzonym dzieckiem. Wtedy zapomina się o bólu, jaki był jeszcze przed chwilą, widzi się tylko tego maleńkiego człowieczka, właściwie nie zawsze matka wie, co do niej się mówi, tak przejęta jest pojawieniem się dziecka.

Przecięcie pępowiny i badanie

Kikut pępowiny jest obcinany około 2-3 cm od pierścienia pępowiny (jeśli życzy sobie tego osoba towarzysząca, to sama obcina go pod okiem położnej). Kikut to pozostałość po pępowinie, łączącej łożysko z dzieckiem w okresie wewnątrzmacicznym i zapewniającej dziecku tlen i substancje odżywcze. Po odpadnięciu kikuta, zostanie jedynie pępek noworodka.

Matka trzyma dziecko jedynie kilka chwil, później najczęściej zabiera się je do warzenia, mierzenia.

Dawniej dziecko było jeszcze kąpane, w tej chwili prawie w każdym szpitalu, nie kąpie się dzieci zaraz po urodzeniu, tylko wyciera się je lekko z resztek krwi.

W niektórych szpitalach zawsze po porodzie dziecko jest badane przez lekarza neonatologa. Tam też położna czy pielęgniarka dezynfekuje kikut pępowinowy.

Dziecko przez cały okres pobytu, jest przy mamie (chyba, że ta sobie tego nie życzy). Układane jest w specjalnym łóżeczku, przeznaczonym tylko dla tego maluszka.

Jak wygląda kikut pępowiny?

W pierwszych godzinach po porodzie kikut pępowiny jest wilgotny, w kolorze biało-niebieskim. W ciągu pierwszych 24 godzin po porodzie kikut pępowiny wysusza się i obkurcza. Zmienia się jego kolor z żółtobrązowego w kolor czarno-brązowy. Gdy wychodzisz z dzieckiem do domu, klem, którym zaciśnięta jest pępowina jest już najczęściej odpięty przez personel opiekujący się dzieckiem w szpitalu.

Czasami zdarza się, że gdy kikut pępowiny jest gruby, matka bierze dziecko z zaciśniętym klemem na kikucie do domu. Wtedy musisz uważać na niego szczególnie przy przewijaniu dziecka i kąpieli.

Kiedy odpadnie kikut?

Kikut pępowiny najczęściej odpada sam między 5 – 15 dniem po porodzie. Gdy jeszcze nie odpadnie, jest najbardziej narażony na infekcję. W ciągu 3 dób po porodzie zbierają się na kikucie niechorobotwórcze bakterie, jednak gdy dojdzie do zabrudzenia, mogą na nim pojawić się bakterie chorobotwórcze. To ty przy każdym przewijaniu i zbliżaniu się do dziecka przekazujesz maluszkowi bakterie niechorobotwórcze, które zabezpieczają pępek przed jego zakażeniem.

Oczyszczaj pępek noworodka jałowym gazikiem. Po jego oczyszczeniu zostaw go do wyschnięcia na powietrzu. Odwiń trochę pampers lub pieluszkę i odsłoń kikut. Gdy w czasie kąpieli zamoczysz kikut, to nic strasznego. Umycie wodą z mydłem nie zakazi go. Po kąpieli wytrzyj kikut jałowym gazikiem i pozostaw do wyschnięcia.

Pamiętaj, gdy kikut pępowiny nie odpadnie do 15 dnia życia dziecka, powinnaś się skonsultować z lekarzem.

Przyczyn nieodpadnięcia kikuta w odpowiednim czasie może być kilka:

Kiedy udać się do lekarza, gdy martwisz się o pępek noworodka?

Gdy zauważysz wydzielinę ropną, surowiczą lub krwistą, a do tego okolice pępka noworodka są zaczerwienione, obrzęknięte i ocieplone to najprawdopodobniej doszło do zapalenia okołopępkowego. Wtedy koniecznie udaj się do lekarza lub, gdy te zmiany zaobserwujesz wieczorem, na izbę przyjęć w najbliższym szpitalu. Taki stan kikuta pępowiny musi być natychmiast leczony. Dziecko musi przejść miejscowe leczenie kikuta oraz musi mieć włączony antybiotyk.

Czasem zdarza się, że na pępku lub jego okolicy zauważysz tkankę o nierównej powierzchni, to najprawdopodobniej ziarnina pępka. Gdy zgłosisz się z tym problemem do lekarza włączy odpowiednie leczenie hamujące rozrost ziarniny.

Rzadko, ale zdarza się, krwawienie z pępka, co może wskazywać na zaburzenia krzepnięcia krwi u dziecka. Natychmiast udaj się do lekarza, który zleci dodatkowe badania laboratoryjne oraz zleci odpowiednią kurację.

Dbaj o czystość pępka noworodka, możesz go przykryć jedynie jałowym gazikiem. Dbaj, aby był osuszony.  W razie zamoczenia lub zabrudzenia, wytrzyj go jałowym gazikiem i pozostaw do wyschnięcia. 

Masz problem?