Przepisy BHP a ciąża i matki karmiące

Jako kobieta w ciąży albo młoda matka (lub matka karmiąca piersią) masz prawo do specjalnych warunków traktowania w pracy. Wszystko zapisane jest w brytyjskich przepisach BHP.

Jak podaje portal www.maternityaction.org.uk przepisy BHP dotyczą cię dopiero, kiedy poinformujesz przełożonego o  tym, że jesteś w ciąży, niedawno urodziłaś lub o karmieniu piersią. Najlepiej zrobić to w formie pisemnej, przedstawiając odpowiedni dokument, który otrzymałaś od swojego lekarza. Ponadto, specjalne warunki traktowania przysługują ci jedynie, gdy jesteś pracownicą etatową.

Jeżeli jesteś w ciąży, masz obowiązek poinformować o tym pracodawcę najpóźniej na 15 tygodni przed planowaną datą porodu. Warto jednak zrobić to wcześniej, ponieważ dzięki temu szybciej zaczną cię chronić specjalne przepisy.

 Obowiązki pracodawcy

Kiedy poinformujesz pracodawcę o swoim stanie, ma on obowiązek ocenić zagrożenia na twoim stanowisku pracy. Kiedy jakieś wykryje, musi je natychmiast zmniejszyć lub wyeliminować, a jeśli jest to niemożliwe, zaproponować ci inny wakat. Jeśli w firmie nie ma stanowiska, na którym mogłabyś pracować, pracodawca zawiesi cię z pełnym wynagrodzeniem na tak długo, jak będzie to konieczne, żeby uniknąć zagrożenia.

Przykład: Pracujesz jako kierowca, ale twój lekarz stwierdził, że nie powinnaś prowadzić w ciąży. Twój pracodawca może przenieść cię na inne stanowisko, np. do pracy biurowej albo zawiesić i nadal wypłacać pełne wynagrodzenie. Żeby tak się stało, musisz przynieść odpowiednie zaświadczenie od lekarza.

Pracodawca musi również zapewnić ci możliwość karmienia dziecka piersią lub ściągania pokarmu w godzinach pracy. Ponadto, twoje miejsce pracy musi spełniać restrykcyjne warunki bezpieczeństwa, żeby zdrowie twoje i twojego dziecka nie zostały zagrożone. Szczegóły na temat uprawnień kobiet karmiących piersią po powrocie do pracy omówimy w oddzielnym artykule.

Inne udogodnienia

Każdej pracownicy etatowej przysługuje płatne zwolnienie na opiekę przedporodową. W praktyce oznacza to, że bez konieczności brania urlopu czy utraty zarobków masz prawo do odwiedzin w przychodni lub u lekarza rodzinnego (łącznie z czasem podróży). Opieka przedporodowa, poza wizytami u lekarza czy niezbędnymi zabiegami, obejmuje również min. kursy dla przyszłych mam czy zajęcia relaksacyjne.

Przełożony ma prawo zażądać od ciebie zaświadczenia od lekarza, w którym będzie udokumentowane, że zajęcia te należą do opieki przedporodowej.

Przeciw dyskryminacji na tle płciowym

Brytyjskie prawo zabrania dyskryminacji na tle płciowym. Oznacza to, że pracodawca złamie przepisy, jeśli z powodu ciąży i dziecka będzie traktował cię niesprawiedliwie lub postanowi cię zwolnić (również jeśli wyselekcjonuje cię do zwolnień grupowych). Jeżeli wypowie ci pracę, musi podać uzasadnienie. Jeżeli nie zgadzasz się z jego decyzją i podejrzewasz, że wynika z twojego stanu, masz trzy miesiące na zaskarżenie go w trybunale pracy. Pracodawca nie może ponadto zwolnić cię ze względu na dużą liczbę dni zwolnienia chorobowego, jeśli choroba wynika z ciąży. Taką nieobecność musi zaznaczać osobno i nie może jej wliczać do sumy absencji chorobowej w postępowaniu dyscyplinarnym.

To, że jesteś w ciąży, niedawno urodziłaś lub karmisz piersią, nie znaczy, że pracodawca nie może cię zwolnić. Przepisy zabraniają mu jedynie wypowiedzieć ci pracę z powodu ciąży itd. Jeśli np. w sposób rażący naruszysz swoje obowiązki, ciąża nie uratuje cię przed zwolnieniem.

Po urlopie macierzyńskim masz prawo do powrotu na poprzednie stanowisko. Jeżeli twój wakat zlikwidowano w tym czasie, ale jednocześnie stworzono nowe posady, masz jako pierwsza możliwość wyboru jednej z nich, zanim zostaną zaproponowane innym pracownikom. Nie musisz stawić się na rozmowę kwalifikacyjną ani brać udziału w procesie selekcji. Masz to zagwarantowane w paragrafie 10 Przepisów o Urlopach Macierzyńskich i Ojcowskich z 1999 roku.

Jeżeli czujesz się dyskryminowana w pracy powinnaś zgłosić się do jednej z organizacji, które oferują wsparcie i poradę, a nawet pomoc prawną. Należą do nich: Equalities and Human Rights Commission (Komisja Równości i Praw Człowieka), Citizens` Advice czy Community Legal Advice.

Prawo dotyczące przywilejów dla kobiet w ciąży jest dość skomplikowane i wielokrotnie zmieniało się na przestrzeni ostatnich lat. Możliwe, że twój pracodawca pogubił się w gąszczu przepisów, dlatego najpierw wszelkie problemy próbuj rozstrzygać polubownie.

Źródło: www.meternityaction.org.uk

Maternity Action to organizacja non profit, dbająca o kobiety w ciąży, młode matki, ich dzieci oraz partnerów.