Dyskryminacja w czasie ciąży w UK

Prawo chroni każdą kobietę w ciąży przed dyskryminacją i niesprawiedliwym traktowaniem. Mimo tego, wiele kobiet boryka się z problemem niesprawiedliwego i nieodpowiedniego traktowania w pracy – podaje portal www.maternityaction.org.uk.

Zgodnie z prawem do dyskryminacji dochodzi wtedy, gdy kobieta jest traktowana mniej korzystnie z powodu swojej ciąży lub wzięcia urlopu macierzyńskiego. Żeby wykazać zaistnienie dyskryminacji kobieta nie musi porównywać swojej sytuacji z tym, jak w podobnym przypadku potraktowany zostałby mężczyzna. Musi jedynie udowodnić, że została gorzej potraktowana z powodu ciąży.

Prawo o dyskryminacji dotyczy wszystkich pracowników: pełnoetatowych, agencyjnych, samo-zatrudnionych, freelancerów, pracowników dorywczych itd.

Ponadto, pracownice pełnoetatowe od pierwszego dnia pracy są chronione przed zwolnieniem lub uszczerbkiem z powodu ciąży.

Najczęstsze formy dyskryminacji

Do dyskryminacji z powodu ciąży przede wszystkim zaliczają się: redukcja etatu, zwolnienie, odmowa szkolenia, pominięcie przy awansie, zmniejszenie płacy i/lub godzin, naciskanie na zrezygnowanie z pracy albo brak zapewnienia zdrowych i bezpiecznych warunków pracy.

Equal Opportunities Commission (obecnie Equalities and Human Right Commission) przeprowadziło w 2005 r. badanie dotyczące dyskryminacji ciężarnych kobiet w pracy. Raport jasno wskazywał na obszary najczęstszej dyskryminacji:

Dyskryminacja może też objawiać się odsunięciem od ważnych zadań w firmie, czy odmową niektórych klientów i projektów. Pracodawca nie może też utrudniać ci pracy, szykanować cię ani w inny sposób zachowywać się nieodpowiednio.

Od kiedy chroni cię prawo

Jesteś chroniona przed dyskryminacją z powodu ciąży dopiero od momentu, kiedy poinformujesz swojego pracodawcę o tym, ze oczekujesz dziecka. Aby to zrobić, powinnaś pokazać mu dokument od położnej lub innego lekarza.

Musisz poinformować pracodawcę o ciąży najpóźniej na 15 tygodni przed planowaną datą porodu.

W niektórych sytuacjach możesz uważać, że doszło do dyskryminacji, ponieważ pracodawca sądził, że jesteś w ciąży lub że starasz się o dziecko, ponieważ np. niedawno poroniłaś lub jesteś w trakcie leczenia płodności. W tym wypadku będziesz musiała umieć wykazać, że do niesprawiedliwego traktowania doszło z powodu ciąży i poszukać porady prawnej.

Zwolnienie w trakcie ciąży

Pracodawca raczej nie przyzna się, że powodem zwolnienia jest ciąża, ponieważ to automatycznie byłaby dyskryminacja. Nie znaczy to jednak, że nie może cię zwolnić z powodu poważnego naruszenia obowiązków pracowniczych lub niskiej jakości pracy. Pomijając najbardziej poważne naruszenia obowiązków, musi najpierw cię ostrzec i przeprowadzić przesłuchanie dyscyplinarne.

Jeżeli jesteś w ciąży, twój pracodawca musi dostarczyć ci na piśmie powody zwolnienia. Jeżeli tego nie zrobi możesz wnieść sprawę do trybunału pracy (nawet jeśli miał prawo cię zwolnić) i otrzymać dwutygodniową rekompensatę.

Powodem zwolnienia nie może być duża liczba dni zwolnienia chorobowego związanego z ciążą. Pracodawca musi zaznaczać te dni osobno od zwykłego zwolnienia chorobowego.

Jeżeli w firmie planowana jest redukcja etatu, pracodawca nie może umyślnie wybrać stanowiska zajmowanego przez kobietę w ciąży, ponieważ to również byłaby dyskryminacja.

Przykład: pracownica została wyselekcjonowana do redukcji etatu jako jedna z dwóch osób zajmujących podobne stanowisko. Zostało zaproponowane jej stanowisko na część etatu, ale po okresie próbny pracownica stwierdziła, że nie jest ono dla niej odpowiednie. Jej przełożony powiedział, że została wyselekcjonowana do redukcji etatu, ponieważ uznano, ze jako przyszła matka będzie wolała pracować w bardziej elastycznych warunkach. Pracownica wniosła wówczas sprawę do trybunału. Sąd orzekł, że pracodawca zwolnił ją w sposób zgodny z prawem, dopełniając wszystkich procedur. Wygrała jednak pozew o dyskryminację na tle płci. Więcej na temat pozywania pracodawcy do sądu piszemy tutaj.

Czasami z powodów biznesowych pracodawca musi zmniejszyć liczbę godzin pracy pracowników, musi jednak wszystkich traktować równo. Nie może wybrać ciebie z powodu ciąży albo dlatego, by nie musieć płacić ci Statuatory Maternity Pay (więcej na temat SMP piszemy tutaj). Jeżeli podejrzewasz pracodawcę o niesprawiedliwe postępowanie powinnaś zgłosić oficjalną skargę zgodnie z procedurą obowiązującą w twoim zakładzie pracy. Jeżeli nie przyniesie to spodziewanego efektu, powinnaś poszukać pomocy prawnej. W sprawie SMP, które nie będzie przysługiwało ci z powodu zabiegów pracodawcy, możesz zgłosić się do lokalnego HM Revenue and Customs Officer.

Przykład: Pracownica pracowała przez około 13 tygodni jako sprzątaczka w hotelu, w którym grafik był sporządzany raz na tydzień. Sprzątaczka poinformowała przełożonego o ciąży i wzięła 3 dni zwolnienia chorobowego. Następnie została ujęta w grafiku na następne dwa tygodnie, ale później nie została już zatrudniona. Trybunał orzekł, że została potraktowana mniej korzystnie z powodu ciąży. Pracodawca tłumaczył się, że nie było wystarczająco dużo pracy, by dalej ją zatrudniać, ale okazało się, że inny pracownik dostał więcej godzin pracy by ją zastąpić. (Sprawa Walton v The Nottingham Gateway Hotel Ltd z 2004 r.)

Oszacowanie ryzyka w miejscu pracy

Zgodnie z Management of Health and Safety at Work Regulation 1999 pracodawca musi zapewnić ci bezpieczne i zdrowe warunki w pracy w czasie ciąży i karmienia piersią. Po tym jak poinformujesz go o ciąży, powinien przedsięwziąć niezbędne działania, by wyeliminować wszelkie potencjalnie niebezpieczne sytuacje. Możesz też udać się do swojej położnej lub lekarza, żeby spytać o twój przypadek i poprosić o napisanie listu do pracodawcy, w którym będzie wyjaśnione co i dlaczego musi zrobić, by zapewnić ci bezpieczne warunki pracy. Dorą praktyką pracodawcy jest szacowanie ryzyka w miejscu pracy dla każdej pracownicy indywidualnie.

Jeżeli poprawa warunków pracy na twoim stanowisku nie jest możliwa, pracodawca musi zaproponować ci inne stanowisko lub zawiesić cię z pełną pensją. Jeżeli tego nie zrobi, możesz być zmuszona do wzięcia urlopu zdrowotnego, co może wpłynąć na wysokość twojego SMP. W tym wypadku również możesz zgłosić się do HM Revenue and Customs.

Opieka przedporodowa

W czasie ciąży masz prawo do opieki przedporodowej w czasie godzin pracy, bez zabierania ci pensji za ten czas. Każda ciąża jest inna, dlatego przełożony nie powinien ingerować w liczbę godzin, które na nią poświęcasz. Również gdy pracujesz na część etatu przysługuje ci czas wolny na wizyty przedporodowe, jeśli nie jest możliwe by odbyły się w innymi terminie

Wizyty przedporodowe zdają się budzić najwięcej kontrowersji tak u samego pracodawcy, jak i współpracowników. Dobrze więc postarać się informować o nich najszybciej jak to możliwe, przedstawić w jaki sposób nadrobisz zaległości lub poprosić kolegę/koleżankę z pracy o zastępstwo na ten czas.

źródło: www.maternityaction.org.uk

Maternity Action to organizacja zajmująca się uświadamianiem kobiet o ich prawach oraz walcząca o równouprawnienie.